Het Bestuur van Stichting ‘De Hofreis’ besloot eerder in 2013 om in november een
bezoek te brengen aan Yamada. Doel was
- kennis maken met de nieuwe burgemeester, de heer Shinitsu Sato, die in juli 2012
zijn functie aanvaardde en burgemeester Kiichi Numazaki opvolgde; - de status quo inventariseren van de Bond of Friendship die in 2000 tussen Zeist
en Yamada werd gesloten; - de wederopbouw van Yamada en directe omgeving bekijken en het herstel van
de lokale visindustrie; - kennis maken met de Yamada Junior Delegation 2014 naar Zeist;
- onze vrienden bezoeken.
Wij nodigen u graag uit het verslag van deze reis te lezen. Foto’s in het verslag zijn van Paul Jongbloed.
Reportage Japan/Yamada op televisie
Op 25 juni 2012 werd de documentaire uitgezonden die Jeroen Pauw met zijn crew gemaakt heeft over de situatie in het uitgestrekte gebied in Japan dat door de aardbeving en de tsunami op 11 maart 2011 zo vreselijk werd getroffen. De reportage begint met zijn
verslag uit Miyako/Yamada.
Als u het programma gemist heeft, kunt u het via deze link alsnog bekijken:
http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1267083
REISVERSLAG van bestuurslid Conny Jongbloed en echtgenoot Paul naar de provincie Iwate, Japan, augustus 2011
Yamada, 21 t/m 24 augustus 2011
Toen ik in 1995 voor het eerst in Yamada was, verloor ik op slag mijn hart aan dit pittoreske vissersdorp aan de Stille Oceaan. Gelegen aan de prachtige Rikuchu-kust, aan een idyllische baai met twee eilanden, lieve, vrolijke, hardwerkende mensen. Het grootste eiland van de twee werd in 1993 omgedoopt tot Holland Eiland: Oranda-jima. In 1993 werd herdacht dat 350 jaar daarvoor het VOC-schip ‘Breskens’ de baai van Yamada binnenvoer.
Sindsdien ben ik er 13 maal geweest, steeds in goede en vrolijke tijden.
En toen kwam 11 maart 2011. Ik herinner het mij goed: het was een vrijdag en mijn man en ik waren allebei thuis. Een vriend van ons belde om te vragen ‘of wij de reportage over Japan al hadden gezien’. Wij hebben de televisie aangezet en die is 2 weken lang niet meer uit gezet.
Plotseling komt je leven in een ander perpectief, gaat de dagelijkse gang van zaken aan de kant en komt Yamada bovenaan de prioriteitenlijst.
In juni besloten we dat we onze vrienden in Yamada zouden gaan bezoeken.
Wij waren al van meerdere kanten gewaarschuwd: Yamada biedt een afschuwelijke aanblik en aan die waarschuwing was helaas niets teveel gezegd: we kwamen in een spookstad.
Het overgrote deel van het dorp biedt alleen maar de aanblik van funderingen van huizen
en andere gebouwen. Behalve het gemeentehuis zijn er nauwelijks oriëntatiepunten, ook
de hoofdstraat is geheel verdwenen (begin en einde zijn nauwelijks herkenbaar).
Het gemeentehuis en bijbehorende gebouwen zijn in tact, alsook grote delen van de wijken Orikasa en Nagasaki.
De wijk Orikasa is 60cm gezakt, ook Holland Eiland is gezakt. Als een tsunami komt, trekt het water zich eerst terug
en in de korte tijd waarop de tsunami daarna toesloeg, kon je lopen van Holland Eiland (oorspronkelijke naam: Grote Eiland) naar Kleine Eiland ernaast. Beide eilanden liggen een flink stuk de baai in en ertussen ligt toch wel een paar metertjes…… De treinstations zijn weg en verwacht wordt dat het spoor van Miyako (een grotere stad 25km ten noorden)
naar Yamada niet meer zal worden hersteld; er rijdt een bus tussen beide steden. Eén van
de Elementary Schools is door brand verloren gegaan, er vielen daarbij geen slachtoffers. De tsunami waar het gemeentehuis en het ervoorliggende gebied door getroffen werden, was 10,68m hoog, de golf in de wijk Funakoshi 21,40m.! Zo’n honderd jaar geleden werd Yamada ook door een tsunami getroffen (van bescheidener omvang); men heeft toen in Funakoshi herbouw gepleegd iets hoger de berg op en dat blijkt een wijze beslissing te
zijn geweest: dat ‘nieuwere’ gedeelte is dit keer bespaard gebleven.
Het prachtige verzorgingstehuis Seaside Karo in Funakoshi lag direct aan zee en werd compleet verwoest. Het casco staat weliswaar nog, maar het geweld van het water heeft afgrijselijke sporen nagelaten; de aanblik van het tehuis is zo aangrijpend, dat besloten is hiervan op onze website geen foto’s te plaatsen.
Bergopwaarts achter het verzorgingstehuis ligt één van de bases van vrijwilligerskampen, bij het Family Holiday Village.
Het mooie walvismuseum staat nog maar heeft schade opgelopen op de begane grond.
De Yamada Junior High Shool waar zoveel intensieve contacten mee zijn met het Christelijk Lyceum Zeist, is ook onbeschadigd (zie verder hieronder). Ook de andere twee scholen waar het CLZ contacten mee onderhoudt, Yamada Senior High School en Toyomane Junior High School, zijn in tact.
Het Gotouin ziekenhuis dat in het oude Yamada-ziekenhuis gehuisvest is, functioneert goed en inmiddels is er ook een tandarts.
Om 18.00uur is het donker in het voorste gedeelte van Yamada; er zijn geen huizen meer die verlichting geven.
Ik heb verteld over het medeleven in Nederland en in Zeist in het bijzonder, over hoe intens iedereen begaan is met de situatie, wat we als Stichting ‘De Hofreis’ gedaan hebben om geld in te zamelen al dan niet in samenwerking met andere Japan-liefhebbende organisaties, de gemeente Zeist, SGI, scholen, kerken, veilingen, individuele personen, en dat zovelen geld hebben gestort op onze rekening en dat wij er als Stichting trots op zijn dat we zoveel geld hebben kunnen overmaken.
Burgmeester Kiichi Numazaki vroeg mij om namens alle inwoners van Yamada zijn dank over te brengen aan iedereen die heeft bijgedragen aan de totstandkoming van de gift van € 15.000,00 euro. Dit bedrag werd grotendeels gebruikt voor voedselpakketten tijdens de stagnering van de aanvoer van pakketten, maar ook voor andere basisbenodigdheden.
Ook de directeur van de Yamada Junior High School sprak zijn dank uit aan de leerlingen en leraren van het CLZ die met hun sponsorloop dat indrukwekkende bedrag van € 12.000,00 hebben opgehaald. Het geld werd voornamelijk gebruikt om verloren gegane spullen in de verdwenen huizen van de leerlingen opnieuw aan te schaffen. De bedankbrieven vindt u elders op onze site.
Uw gift werd dus geweldig goed besteed, de dank en waardering is enorm groot!
En weest u ervan overtuigd dat er geen eurocent aan een strijkstok is blijven hangen!
Al uw giften zijn rechtstreeks bij de inwoners van Yamada terecht gekomen.
Er zijn 704 mensen omgekomen, waarvan 3 kinderen, 81 mensen worden nog vermist.
Onder de slachtoffers is ook voormalig burgemeester Takashi Kurosawa; tijdens zijn ambtsperiode werd de vriendschapsband met Zeist geïniteerd en ondertekend.
Er zijn zo’n 2.000 noodwoningen gebouwd, bijna iedereen is nu uit de opvangcentra weg. Noodwoningen worden voor 2 jaar gratis ter beschikking gesteld, GLW dient door de bewoners zelf te worden betaald. De woningen zijn klein, zien er goed uit en zijn voorzien van alle basisbenodigdheden. De huisjes staan in kleine en grotere groepen bij elkaar in rijen van acht, vooral buiten Yamada.
De grote supermarkt Bihan aan de hoofdstraat is gelukkig geheel hersteld en alles wat nodig is wordt er verkocht. De eigenaar van de supermarkt, Keizo Mase, heeft alle na de ramp nog bruikbare goederen weggegeven aan de inwoners. In de supermarkt is boven de hoogste schappen door de hele winkel een rij foto’s geplaats met inwoners van Yamada die een wens, gedachte of opbeurende tekst op een stuk papier hebben geschreven. Indrukwekkend, het deed ons even naar adem happen.
Vóór de supermarkt is er nu ook een mini winkelgallerij die ‘Smile Garden of Yamada’ is genoemd, twee benzinestations functioneren weer, de wegen zijn schoon en goed begaanbaar, scholen functioneren als vanouds.
De supermarktbus van Bihan en van Joice rijden elke dag rond. Speciaal voor de mensen in de tijdelijke huizen die ver van de supermarkt etc. wonen zoals in Ooura, Sekiguchi, Funakoshi etc.
Veel mensen zijn hun auto kwijt en moeten dus wel met de bus naar Miyako. Heel veel studenten uit Yamada gaan naar scholen in Miyako en dus zijn er bussen nodig. Het Rode Kruis heeft al 5 bussen geleverd en via een ander kanaal is een 6e bus van een andere hulproganisatie onderweg.
Er is indrukwekkend hard gewerkt om het puin te ruimen dat nu ter verdere verwerking op opslagplaatsen aan de zijkant van het stadje ligt; er wordt overal aan afvalscheiding van het puin gedaan. Zwaar puin wordt in enorme puinzakken gestopt en gestapeld in de kapot geslagen plekken van de tsunamimuren. Het puin ligt gestapeld op enorme bergen staal, hout, autowrakken, e.d. Het niet herbruikbare wordt verbrand. Het hout is doordrenkt met zout water; bij verbranding komen ongewenste oxydes vrij, dus verwerking daarvan laat nog op zich wachten.
De mannen die het puin ruimen, gebruiken hun lunchpauze om te slapen in hun auto/heftrucks/grijpers.
Van Yamada wordt gezegd dat het het gebied is waar het snelst is geruimd; er wordt met bewondering over gesproken.
De draad van het leven is eigenlijk wel weer opgepakt; men is er sterk, heel sterk.
Maar er is onbeschrijflijk veel (verborgen) leed. En zoals dat de Japanner eigen is, wordt dat niet gemakkelijk getoond. Men realiseert zich dat ieder ander ook leed en verdriet heeft en dat wordt gerespecteerd. Iedereen, jong en ouder, is bezig met het opnieuw leefbaar maken van Yamada. De solidariteit onderling is enorm en verdient enorme bewondering. Er is geen enkele sprake geweest van plundering, diefstal of soortgelijke verschijnselen die bij ons met afschuw van de lezer de voorpagina’s van de kranten halen.
De provincie Iwate stond op de derde plaats van ’s werelds ranglijst van belangrijke visserijgebieden. Het is niet te zeggen wanneer die positie weer heroverd kan worden; de vis die nu in het getroffen gebied gekocht kan worden, komt uit het uiterste noorden van Honshu.
Daiichi Nursery
Deze kinderopvang, eigendom van Chiefpriest Seisho Shimizu van de Ryusho Temple, ligt naast die tempel, op de hoogte van het gemeentehuis en is goed in tact gebleven. Een verslag van Tetsuo Abe, directeur van de crèche (met toestemming op de website geplaatst): op het schooltje zitten 106 kinderen waarvan er op 11 maart 105 aanwezig waren. De crèche was een aantal dagen gesloten vanwege een defect aan de electriciteit en watervoorziening. Na de reparaties ging de crèche weer open op: 11 maart.
De aardbeving trof het schooltje na het middagslaapje van de kinderen. De kinderen werden razendsnel naar hoger gelegen gebied direct achter het schooltje gebracht. Ouders die daartoe in staat waren, kwamen hun kinderen halen. Van één gezin kwam de vader zijn twee kinderen halen om naar hun moeder te gaan die werkt op een school in Fanukoshi. De vader en de kinderen kwamen om in de tsunami die volgde; de vader is nog niet teruggevonden. De moeder van een geestelijk zwakbegaafd jongetje kon haar kind niet tegenhouden toen
hij naar de vloedgolf toeliep. Wat zij toen heeft moeten aanschouwen kan niet in woorden gevat worden.
Met kinderen die niet door hun ouders/familie konden worden opgehaald (om uiteenlopende redenen), zijn de begeleiders 4 dagen in de crèche gebleven.
Wij hadden voor de kinderen een Nijntje schommelstoeltje meegenomen,
dat met grote vreugde in ontvangst werd genomen.
Yamada Junior High School
Deze school ligt hoog en werd voor schade bespaard. Na de beving hebben de leraren iedereen naar de playground gebracht, uit angst voor instortingsgevaar. Na de tsunami werd iedereen ondergebracht in de gymzalen. De leraren hebben hun uiterste best gedaan alle leerlingen rustig te houden en toen er inwoners uit Yamada ook naar de school kwamen om veiligheid te zoeken, realiseerden de leerlingen zich de ernst van de situatie. Alle leerkrachten zijn bij de leerlingen gebleven, ondanks het feit dat zij zelf niet wisten hoe het met hun eigen familie gesteld was. Het was er koud, het sneeuwde, electra was uitgevallen, er was heen voedsel/drinken en geen communicatie. Toen iedereen in de gymzaal was brak beneden in Yamada brand uit. Directeur Tsuyoshi Sasaki en onderdirecteur Wataru Iguchi moesten beslissen: weggaan of blijven; men besloot voor het laatste. Zij zagen de brand naderen, hoorden de ontploffingen, het was meer dan afgrijselijk.
Oud-leerlingen van de school hebben een aggregaat gebracht, dat zij 6 dagen hebben kunnen laten functioneren totdat alle leerlingen weg waren naar opvangcentra of, voor de gelukkigen onder hen, naar huis. Voor één leerling stond alleen oma te wachten om hem mee te nemen.
Eén van de gymzalen (buiten het gebouw zelf) werd als tijdelijk mortuarium gebruikt.
Algemeen: verzekeringen en uitkeringen: men kan zich verzekeren tegen natuurgeweld, maar dat wordt eigenlijk alleen gedaan door bewoners van stenen huizen en appartementen omdat dan de premie betaalbaar is. Als echter een gebied tot rampgebied wordt verklaard, dan zorgt de centrale overheid voor vergoeding. Tegen werkloosheid door natuurgeweld kan men zich niet verzekeren. Veel mensen zijn dan ook op zoek naar werk, bij uitzendbureaus in Miyako staan lange rijen werkzoekenden die veelal overrichterzake weer huiswaarts keren.
Er is nog geen uitsluitsel of op de verwoeste plekken herbouw zal plaatsvinden; de nationale overheid is op dit moment akkoord met repareren van gebouwen, maar niet met herbouw. Voor particuliere grondeigenaren geldt dat herbouw is toegestaan, maar de overheden adviseren negatief. Wij hebben in Yamada twee nieuwe gebouwen in aanbouw gezien.
In januari 2012 zal er helaas geen Junior Delegatie naar Zeist/NL komen.
Ik weet eigenlijk niet goed of wij al bekomen zijn van de shock van de situatie in Yamada en omgeving maar wij proberen het een plek te geven. Was het niet alleen de vreselijke aanblik, dan zeker wel de impact die de persoonlijke verhalen op ons had. Ontzettend. Geen woorden voor. Men was heel open tegen ons en op onze laatste avond waren we met veel vrienden bijeen. Door hun openheid naar ons, hoorde men ook onderling van elkaar wat hen was overkomen en hoe hun situatie is. We hebben gehuild en gelachen met elkaar, en dat was mede waarom wij gegaan zijn: onze vrienden blijk geven van vriendschap, óók (of juist) in tijden van afschuw. We hebben een bescheiden klein beetje vreugde kunnen brengen en dat was een prachtig resultaat van onze reis.
Dit is het verslag van een bijzondere reis. Een aangrijpende, indringende, verdrietige reis met een gouden randje: ik maak een diepe, diepe buiging voor de manier waarop men daar met de ongewenste situatie omgaat!
Conny A.W. Jongbloed
Beelden uit Yamada op 24 augustus 2011
REISIMPRESSIE YAMADA EN KAMAISHI AUGUSTUS 2011- vervolg
Miyako en Kamaishi
De (directe) omgeving van Yamada is ook vreselijk verwoest; hier het vervolg van het reisverslag over Yamada e.o., augustus 2011.
Miyako
De stad Miyako ligt iets ten noorden van Yamada en werd voornamelijk getroffen op de twee delen die in zee uitsteken; van de huizen en andere gebouwen die verwoest en weggeslagen zijn, is nu alleen nog de fundering te zien. Er staan nog wel veel casco’s van grotere kantoor- en andere gebouwen niet bedoeld voor bewoning. Van de vissersboten
is 95% verloren gegaan; Miyako heeft 5 nieuwe grote vissersboten geschonken gekregen.
Het leven in Miyako verloopt nagenoeg als vanouds; er is geen gebrek aan voedsel, voorzieningen of andere benodigdheden.
De agglomeratie van Miyako is er slechter aan toe: bij voorbeeld het kleine dorp Taro is geheel verdwenen. In Taro ligt een befaamde tsunamimuur waar ingenieurs van over de hele wereld hun licht kwamen opsteken. De muur bestaat uit drie delen, maar het eerste deel is weg, het tweede deel gebroken en het derde deel is in tact maar bleek niet hoog genoeg voor de 15 meter hoge tsunami. Op dat derde deel hebben we gelopen, een bizarre ervaring. Ook in Taro is al het puin geruimd, je ziet alleen een vlakte van funderingen van huizen, en aan de bruine bomen is duidelijk te zien tot waar de tsunami gekomen is.
Kamaishi
Kamaishi ligt zo’n 60km ten zuiden van Yamada en is een stadje met staalindustrie. In Kamaishi zijn bijna alle huizen van steen gebouwd, reden waarom heel veel gebouwen er nog staan: van de begane grond en eerste verdieping is alleen nog de staalconstructie te zien, op de bovenliggende verdiepingen hangen ramen uit hun sponningen en wapperen gescheurde gordijnen, gebouwen zijn zwart geblakerd, daken half ingestort. Behalve de werklieden loopt er h e l e m a a l niemand.
Het is alsof je regelrecht een oorlogsboek bent binnengelopen.
Het puin ruimen komt hier veel langzamer op gang omdat de huizen eerst nog vernietigd moeten worden. Yamada had het twijfelachtige voordeel dat de brand die op de tsunami volgde, veel houten huizen al had vernietigd.
Op de kade van Kamaishi is het vrachtschip de ‘Asia Symphony’ vanuit zee op de kade gelanceerd en heeft zich door de betonnen muur geboord. De foto hiervan is al vele malen de wereld rond geweest, maar als je er dan naast staat geeft dat toch een andere beleving; wat voel je je dan klein en nietig, als je stilstaat bij wat er gebeurde in de minuten die vooraf gingen aan de lancering van zo’n kolossaal schip.
Het is niet gemakkelijk om met vaste regelmaat informatie te krijgen uit Yamada. De lokale autoriteiten, de leerkrachten, de ouders en de kinderen, álle inwoners werken ontzettend hard mee aan het herstel van Yamada. Het is een verdrietige en intensieve taak waar de bewoners voor staan, maar tegelijkertijd brengt het ook wat vreugde en hoop om mee te kunnen werken aan de wederopbouw.
Niemand in Yamada zit bij de pakken neer, iedereen zet zijn/haar schouders eronder en klagen, dat wordt niet gedaan in Yamada. Dit alles dwingt alleen maar bewondering af.
Er is genoeg medische hulp. Zowel van het aanwezige Rode Kruis en Unicef in de verschillende opvangcentra, als in het ziekenhuis.
De supermarkt (het gebouw werd verwoest) is elders in Yamada ondergebracht en ondertussen is de eigenaar begonnen met de wederopbouw van het oorspronkelijke gebouw. Er is nog meer op gang gekomen: er is een bescheiden winkelcentrum tot stand gekomen door vereende krachten van de middenstand.
Ondanks eerdere berichten dat er voedselschaarste zou zijn en ondervoeding, kunnen wij berichten dat wij bevestigd hebben gekregen dat er géén tekort aan voedsel is en dat er géén sprake is van ondervoeding. Een hele opluchting dus. De schoolkinderen krijgen elke dag een gezonde lunch op school bestaande uit rijst, groente, fruit en vlees of vis.
Er is al veel puin e.a. opgeruimd. Als alles volgens planning gaat, zal men in de loop van augustus uit de shelters zijn. Inmiddels wonen al veel mensen in de noodwoningen die minstens 3 jaar zullen blijven staan. Ook zijn er veel mensen verhuisd naar Miyako (30 min. rijden) en naar plekken in Yamada die niet getroffen zijn door de tsunami. Ook wonen veel mensen samen met familie en kennissen. Het postkantoor en de bank zijn ook weer in bedrijf.
Op de scholen zelf is de draad weer opgepakt, ook de na-schoolse opvang functioneert weer. De gymzalen van enkele scholen worden gebruikt als shelters, maar de kinderen kunnen toch naar hun clubs door gymzalen van andere scholen te delen. Door de tijdelijke woningen die op de multifunctionele ‘speelplaatsen’ van de scholen zijn gebouwd, is er minder ruimte voor de leerlingen om te sporten en te spelen; maar iedereen deelt de ruimte met elkaar en de kinderen begrijpen dat de tijdelijke woningen nu eenmaal nodig zijn.
Een verslagje van hoe kinderen in Yamada de wederopbouw zien.
Reacties uit het Toyomane opvangcentrum (april 2011)
Jullie geven ons HOOP!
Voor: de Self Defense Forces, de brandweer, de stad Yamada en jullie: geweldig veel dank voor jullie hulp! WIJ GEVEN NIET OP!!
Laten we ervoor zorgen dat we Yamada terug krijgen zoals het was!
Heel veel dank van alle mensen uit Toyomane.
